POLSTR (Polish Short Term Rate) to nowy wskaźnik referencyjny stopy procentowej, który ma stopniowo zastąpić wskaźnik WIBOR. Czym jest, jak jest wyznaczany oraz co to oznacza dla obecnych i przyszłych kredytobiorców, postaram się opisać w poniższym artykule.
Dlaczego WIBOR musi zostać zastąpiony?
WIBOR (Warsaw Interbank Offered Rate) przez wiele lat był podstawowym wskaźnikiem referencyjnym w Polsce – to na jego podstawie głównie banki nadal ustalają oprocentowanie kredytów o zmiennej stopie procentowej. Problem polegał na tym, że WIBOR nie odzwierciedlał rzeczywistych transakcji, tylko prognozy deklarowane przez banki. W skrócie: był to wskaźnik oparty na tym, za ile banki byłyby skłonne pożyczyć sobie nawzajem, a nie na realnych operacjach rynkowych.
W 2016 roku Unia Europejska wprowadziła rozporządzenie BMR (Benchmark Regulation), nakładające nowe wymogi na instytucje wyznaczające wskaźniki referencyjne. WIBOR nie spełniał wszystkich tych wymagań, dlatego zdecydowano o jego stopniowym wycofaniu i zastąpieniu bardziej transparentnym i obiektywnym wskaźnikiem.
Pierwszym wyborem był WIRON, jednak w 2024 roku została podjęta decyzja o wycofaniu się z tej zmiany, a następnie pod koniec 2024 ogłoszono decyzję, że inny współczynnik zastąpi WIBOR – któremu w styczniu 2025 nadano nazwę POLSTR. Nazwa dość niewdzięczna do wymawiania, ale to już moja subiektywna opinia.
Czym jest POLSTR?
POLSTR to nowy, oficjalny wskaźnik referencyjny opracowany przez Narodowy Bank Polski. W przeciwieństwie do WIBOR-u, który był wartością prognozowaną, POLSTR opiera się na rzeczywistych transakcjach overnight, czyli jednodniowych pożyczkach między bankami.
Wskaźnik jest obliczany przez niezależny podmiot – GPW Benchmark S.A. Dane do wyznaczenia POLSTR pochodzą z transakcji depozytowych niezabezpieczonych zawieranych na rynku międzybankowym, które są raportowane przez banki bezpośrednio do NBP.
Aktualny wskaźnik POLSTR można sprawdzić na stronie GPW Benchmark S.A. → TUTAJ
Najważniejsze cechy POLSTR-u:
• opiera się na rzeczywistych danych z rynku, a nie na deklaracjach banków,
• jest zgodny z wymogami unijnego rozporządzenia BMR, co zwiększa jego wiarygodność i odporność na manipulacje.
POLSTR a WIBOR
Największą różnicą między wskaźnikiem POLSTR a WIBOR jest fakt, że ten pierwszy opiera się na prawdziwych transakcjach. O wskaźniku WIBOR napisałem artykuł, w którym szerzej opisuję, czym jest i jaki wpływ ma na raty [PRZECZYTAJ TUTAJ]. W uproszczeniu, POLSTR patrzy w przeszłość (czyli opiera się na transakcjach, które miały miejsce), a WIBOR patrzył w przyszłość (opierał się na hipotetycznych deklaracjach – transakcjach, które mogłyby mieć miejsce).
Przez takie podejście POLSTR będzie później reagował na ewentualne obniżki i wzrosty stóp procentowych. Obecnie WIBOR, z racji że patrzył w przyszłość z wyprzedzeniem, rósł, gdy rynek przewidywał podwyżki stóp procentowych, lub malał wraz z prognozowanymi spadkami. POLSTR – z racji że będzie się opierał na prawdziwych transakcjach – będzie odzwierciedleniem bieżącej sytuacji.
Co zmiana wskaźnika na POLSTR oznacza dla kredytobiorców?
Dla obecnych kredytobiorców zmiana wskaźnika nie oznacza konieczności podpisywania nowych umów. W ustawie wdrażającej POLSTR zawarto mechanizm automatycznego zastąpienia WIBOR-u nowym wskaźnikiem. Kredyty nadal będą oprocentowane według stopy referencyjnej powiększonej o marżę banku, ale zamiast WIBOR-u będzie stosowany POLSTR powiększony o tzw. spread korygujący – czyli różnicę między starym i nowym wskaźnikiem, mającą zapobiec nagłym zmianom wysokości rat.
Niektóre banki zaczynają oferować do starszych umów o kredyt hipoteczny aneksy uwzględniające przejście w przyszłości na wskaźnik POLSTR. Na razie nie widzę palącej potrzeby ich podpisywania. Tak samo jak nie widzę żadnych pozytywnych lub negatywnych skutków podpisywania aneksów. Może w przyszłości to się zmieni, ale na dzień pisania artykułu, czyli lipiec 2025, takiej potrzeby nie ma.
Dla przyszłych kredytobiorców wprowadzenie POLSTR-u oznacza korzystanie z kredytów opartych na bardziej nowoczesnym i rzetelnym wskaźniku. Wybierając ofertę kredytową, będą mogli porównywać oprocentowanie w oparciu o realny koszt pieniądza na rynku międzybankowym, co daje większą kontrolę i przewidywalność.
Czy POLSTR oznacza spadek oprocentowania kredytów hipotecznych?
Niestety to mit, powielany zarówno przez niektórych ekspertów, a jeszcze chętniej przez polityków. Z racji na fakt, że zamiana wskaźnika WIBOR na POLSTR będzie również uwzględniała spread korygujący (czyli niwelujący różnice między oboma wskaźnikami), oprocentowanie kredytów pozostanie na podobnym poziomie, w porównaniu do sytuacji, gdyby oprocentowanie nadal było oparte na wskaźniku WIBOR.
Kiedy nastąpi zmiana na POLSTR?
Zamiana WIBOR-u na POLSTR będzie następowała stopniowo. Mimo że w tym artykule odnoszę się do kredytów hipotecznych, trzeba mieć na uwadze, że nie tylko one oparte są dziś na wskaźniku WIBOR. W pierwszej kolejności możemy spodziewać się obligacji skarbowych opartych na POLSTR. Zapewne z czasem nowe kredyty będą udzielane w oparciu o ten wskaźnik. Ostatnim etapem będzie zmiana wszystkich kredytów ze zmiennym oprocentowaniem na nowy wskaźnik. Obecnie planowana jest całkowita zmiana WIBORU na POLSTR na 2028 rok. Jednak daty związane z zamianą WIBOR-u na inny współczynnik były już kilkukrotnie zmieniane, więc nie traktowałbym dzisiaj tego terminu jako ostatecznego.
Podsumowanie
Zmiana WIBOR-u na POLSTR to duży krok w stronę większej przejrzystości i bezpieczeństwa klientów. To również efekt dostosowania polskiego rynku finansowego do europejskich standardów. Zachęcam do zapisania się do newslettera, w którym tego typu informacje przesyłam co 1–2 miesiące. Formularz zapisu, znajduje się poniżej.
Jeśli masz pytania dotyczące wpływu wskaźnika POLSTR na Twoją umowę kredytową lub chcesz zaciągnąć kredyt na możliwie najlepszych warunkach – zapraszam do kontaktu.
Od blisko 20 lat pomagam klientom w realizacji ich marzeń o sfinansowaniu wymarzonej nieruchomości. Mam świadomość, że to jedna z najważniejszych decyzji w życiu, dlatego podchodzę do tego z pełnym zaangażowaniem, aby przeprowadzić klientów z sukcesem przez cały proces.
Jeśli chcesz się ze mną skontaktować:
zadzwoń: 695 034 389
lub napisz maila: jasiewicz@pomorskakf.pl
